هدف
متدولوژی مدیریت کیفیت پروژه براساس راهنمای پیکره دانش مدیریت پروژه (PMBOK 2004) به منظور استقرار سیستم مدیریت کیفیت در پروژه ها از طریق ارائه خط مشیها، روش های اجرایی برنامهریزی کیفیت، پیاده سازی تضمین کیفیت و انجام کنترل کیفیت همراه با فعالیتهای بهبود مستمر فرایندها میباشد که براساس آن میتوان زیر پروژهها را با کیفیت مطلوب مطابق با الزامات پروژه و نیازمندیهای سازمان اجرا نمود.
ساختار مدیریت کیفیت پروژه
فرآیند مدیریت کیفیت پروژه، شامل روندی است که برای اجرای پروژه در چارچوب الزامات کیفی مورد نیاز است. فرآیند مدیریت کیفیت دربرگیرنده تمامی معیارهای مشخص کننده مسئولیتها، اهداف و سیاستهای کیفی پروژه جهت تامین نیازهایی که پروژه بدان منظور اجرا میشود میباشد. این فرایندها عبارتند از:
1- فرآیند برنامه ریزی کیفیت
2- فرآیند پیاده سازی تضمین کیفیت (QA)
3- فرآیند انجام کنترل کیفیت (QC)
فرایندهای حوزه مدیریت کیفیت پروژه
فرآیند برنامه ریزی کیفی
توصیف فرآیند، اهداف و ضرورت ها
برنامه ریزی کیفیت به شناسایی استانداردهای کیفی مرتبط با پروژه و چگونگی برآورده سازی آنها میپردازد. برنامه ریزی کیفیت پروژه، کار سازمان یافته ای است برای آماده سازی پروژه، جهت تحویل محصولی جدید یا یازبینی شده. هر فرآیند دارای ورودیهای مشخص میباشد که پس از اجرای رویه مشخص شده در آن فرآیند، خروجیها که همان محصول فرآیند مورد نظر است، تهیه میشوند.
ورودی ها
فرآیند برنامه ریزی کیفیت دارای 4 ورودی مشخص میباشد که عبارتند از:
- عوامل محیطی
- برنامههای مدیریت پروژه ( برنامه جامع مدیریت پروژه )
- بیانیه قلمرو پروژه (شرح کار پروژه)
- داراییهای فرآیندی سازمان (دانش موجود و یا قابل دسترس سازمان)
برنامه مدیریت کیفیت (Quality Management plan)
- معیارهای کیفیت
- چک لیست های کنترلی
- برنامه بهبود فرآیند
- خط مبنای کیفیت
- روش تعیین تکلیف محصول نا منطبق بر معیارهای کیفیت
روشها و ابزار مورد استفاده در فرآیند برنامه ریزی کیفیت
- آنالیز سود- هزینه
- الگوبرداری
- طراحی آزمایشات و روشهای سنجش
- تحلیل هزینه کیفیت
- دیگر ابزارهای برنامه ریزی کیفیت
- بررسی سیاستهای کیفی سازمان
- بررسی و مرور زمانبندی پروژه و مایلستون ها
- بررسی و مرور استانداردها و قوانین مرتبط با پروژه
- بررسی لیست کامل اقلام تحویل دادنی پروژه
- شناسایی کلیه استانداردهای لازم الاجرا در هر قسمت
- شناسایی مشخصات کیفی فرایندها و اقلام تحویل دادنی
- تهیه لیست کامل آیتمهای کنترل کیفی فرایندها و اقلام تحویل دادنی
- تعیین شاخص و معیار کنترل فرایندها و اقلام تحویل دادنی
- تعیین زیرساختهای لازم جهت کنترل
- تعیین مشخصات یا شرایط پذیرش/ رد/ درخواست اصلاح/ درخواست تغییر
- تعیین نحوه و زمان بندی کنترل و مسئول کنترل
- تدوین برنامه بهبود فرآیند
- تدوین برنامه مدیریت کیفیت
- به روز رسانی برنامه مدیریت کیفیت
فرآیند پیاده سازی تضمین کیفیت
توصیف فرآیند، اهداف و ضرورتها
فرآیند پیاده سازی تضمین کیفیت به مجموعه فعالیتهایی اطلاق میشود که به منظور تشخیص ضرورت وجود فرآیند و تعریف آن (با همکاری واحدهای ذیربط) و انجام کنترلهای لازم با هدف حصول اطمینان از صحت پیاده سازی آن و ایجاد اطمینان از پایداری و دوام کیفیت پروژه در طول مدت اجرای پروژه انجام میشود. مجموعه فعالیتهای قابل انجام در فرآیند پیادهسازی تضمین کیفیت، به سه دسته تقسیم میشوند:
- ممیزیهای تضمین کیفیت
- تجزیه و تحلیل فرآیند
- بهبود مستمر
فرآیند انجام کنترل کیفیت
توصیف فرایند، اهداف و ضرورت ها
فرایند انجام کنترل کیفیت کلیه اقلام تولید شده و یا فرایندای مختلف جاری در پروژه را مورد کنترل و سنجش قرار میدهد تا مشخص کند که آیا نتایج مذکور با برنامه مدیریت کیفیت (استانداردهای کیفی مرتبط و مشخصات فنی) تطابق دارد یا خیر. کنترل کیفیت، محصولات میانی و پایانی هر فعالیت و فرایند مربوطه را ارزشیابی میکند.
تیم کنترل کیفیت پروژه، تفاوت میان مفاهیم ذیل را به خوبی تشخیص دهد:
- پیشگیری (جلوگیری از بروز خطا در فرایند) و بازرسی
- کنترل تطابق و میزان تطابق نتایج با استانداردها و شناسایی عوامل وقوع خطاهای غیر معمول در تولید محصول
- حدود کنترل (محدوده کنترل فرآیند) و رواداریها (حدود قابل پذیرش نتایج)
خروجیها
- نتایج حاصل از پایش و اندازگیری فرآیند و محصول
- تائید رفع عیوب انجام شده
- صدور مجوز اجرای عملیات
- درخواست اقدامات اصلاحی
- درخواست اقدامات پیشگیرانه
- درخواست تغییرات
- درخواست و یا صدور تاییدیه ارفاقی
- درخواست رفع عیب
- دانش و تجارب قابل دسترس سازمان (داراییها فرآیندی سازمان)
- تاییدیه اقلام تحویل دادنی
- بررسی برنامه مدیریت کیفیت
- بررسی امکان صدور مجوز اجرای عملیات
- انجام کنترل کیفی موارد تعیین شده (پایش واندازه گیری فرآیند و محصول)
- بررسی نتایج بدست آمده
- صدور تائیدیه اقلام تحویل دادنی و رفع عیوب انجام شده
- تعیین تکلیف محصول نامنطبق: درخواست رفع عیب / درخواست رفع عیب / صدور تاییدیه ارفاقی / در خواست تغییر
- درخواست اقدام اصلاحی
- درخواست اقدام پیشگیرانه
- ثبت دروس آموخته ها