هدف
متدولوژي مديريت كيفيت پروژه براساس راهنماي پيكره دانش مديريت پروژه (PMBOK 2004) به منظور استقرار سيستم مديريت كيفيت در پروژه ها از طريق ارائه خط مشيها، روش هاي اجرايي برنامهريزي كيفيت، پياده سازي تضمين كيفيت و انجام كنترل كيفيت همراه با فعاليتهاي بهبود مستمر فرايندها ميباشد كه براساس آن ميتوان زیر پروژهها را با كيفيت مطلوب مطابق با الزامات پروژه و نيازمنديهاي سازمان اجرا نمود.
ساختار مديريت كيفيت پروژه
فرآيند مديريت كيفيت پروژه، شامل روندی است كه براي اجراي پروژه در چارچوب الزامات كيفي مورد نياز است. فرآيند مديريت كيفيت دربرگيرنده تمامي معیارهاي مشخص كننده مسئوليتها، اهداف و سياستهاي كيفي پروژه جهت تامين نيازهايي كه پروژه بدان منظور اجرا ميشود ميباشد. اين فرايندها عبارتند از:
1- فرآيند برنامه ريزي كيفيت
2- فرآيند پياده سازي تضمين كيفيت (QA)
3- فرآيند انجام كنترل كيفيت (QC)
فرايندهاي حوزه مديريت كيفيت پروژه
فرآيند برنامه ريزي كيفي
توصيف فرآيند، اهداف و ضرورت ها
برنامه ريزي كيفيت به شناسايي استانداردهاي كيفي مرتبط با پروژه و چگونگي برآورده سازي آنها ميپردازد. برنامه ريزي كيفيت پروژه، كار سازمان يافته اي است براي آماده سازي پروژه، جهت تحويل محصولي جديد يا يازبيني شده. هر فرآيند داراي وروديهاي مشخص ميباشد كه پس از اجراي رويه مشخص شده در آن فرآيند، خروجيها كه همان محصول فرآيند مورد نظر است، تهيه ميشوند.
ورودي ها
فرآيند برنامه ريزي كيفيت داراي 4 ورودي مشخص ميباشد كه عبارتند از:
- عوامل محيطي
- برنامههاي مديريت پروژه ( برنامه جامع مديريت پروژه )
- بيانيه قلمرو پروژه (شرح كار پروژه)
- داراييهاي فرآيندي سازمان (دانش موجود و يا قابل دسترس سازمان)
برنامه مديريت كيفيت (Quality Management plan)
- معيارهاي كيفيت
- چک لیست های کنترلی
- برنامه بهبود فرآیند
- خط مبنای کیفیت
- روش تعیین تکلیف محصول نا منطبق بر معیارهای کیفیت
روشها و ابزار مورد استفاده در فرآيند برنامه ريزي كيفيت
- آناليز سود- هزينه
- الگوبرداري
- طراحي آزمايشات و روشهاي سنجش
- تحليل هزينه كيفيت
- ديگر ابزارهاي برنامه ريزي كيفيت
- بررسي سياستهاي كيفي سازمان
- بررسي و مرور زمانبندي پروژه و مايلستون ها
- بررسي و مرور استانداردها و قوانين مرتبط با پروژه
- بررسي ليست كامل اقلام تحويل دادني پروژه
- شناسايي كليه استانداردهاي لازم الاجرا در هر قسمت
- شناسايي مشخصات كيفي فرايندها و اقلام تحويل دادني
- تهيه ليست كامل آيتمهاي كنترل كيفي فرايندها و اقلام تحويل دادني
- تعيين شاخص و معيار كنترل فرايندها و اقلام تحويل دادني
- تعيين زيرساختهاي لازم جهت كنترل
- تعيين مشخصات يا شرايط پذيرش/ رد/ درخواست اصلاح/ درخواست تغيير
- تعيين نحوه و زمان بندي كنترل و مسئول كنترل
- تدوين برنامه بهبود فرآيند
- تدوين برنامه مديريت كيفيت
- به روز رساني برنامه مديريت كيفيت
فرآيند پياده سازي تضمين كيفيت
توصيف فرآيند، اهداف و ضرورتها
فرآيند پياده سازي تضمين كيفيت به مجموعه فعاليتهايي اطلاق ميشود كه به منظور تشخيص ضرورت وجود فرآيند و تعريف آن (با همكاري واحدهاي ذيربط) و انجام كنترلهاي لازم با هدف حصول اطمينان از صحت پياده سازي آن و ايجاد اطمينان از پايداري و دوام كيفيت پروژه در طول مدت اجراي پروژه انجام ميشود. مجموعه فعاليتهاي قابل انجام در فرآيند پيادهسازي تضمين كيفيت، به سه دسته تقسيم ميشوند:
- مميزيهاي تضمين كيفيت
- تجزيه و تحليل فرآيند
- بهبود مستمر
فرآيند انجام كنترل كيفيت
توصيف فرايند، اهداف و ضرورت ها
فرايند انجام كنترل كيفيت كليه اقلام توليد شده و يا فراينداي مختلف جاري در پروژه را مورد كنترل و سنجش قرار ميدهد تا مشخص كند كه آيا نتايج مذكور با برنامه مديريت كيفيت (استانداردهاي كيفي مرتبط و مشخصات فني) تطابق دارد يا خير. كنترل كيفيت، محصولات مياني و پاياني هر فعاليت و فرايند مربوطه را ارزشيابي ميكند.
تيم كنترل كيفيت پروژه، تفاوت ميان مفاهيم ذيل را به خوبي تشخيص دهد:
- پيشگيري (جلوگيري از بروز خطا در فرايند) و بازرسي
- كنترل تطابق و ميزان تطابق نتايج با استانداردها و شناسايي عوامل وقوع خطاهاي غير معمول در توليد محصول
- حدود كنترل (محدوده كنترل فرآيند) و رواداريها (حدود قابل پذيرش نتايج)
خروجيها
- نتايج حاصل از پايش و اندازگيري فرآيند و محصول
- تائيد رفع عيوب انجام شده
- صدور مجوز اجراي عمليات
- درخواست اقدامات اصلاحي
- درخواست اقدامات پيشگيرانه
- درخواست تغييرات
- درخواست و يا صدور تاييديه ارفاقي
- درخواست رفع عيب
- دانش و تجارب قابل دسترس سازمان (داراييها فرآيندي سازمان)
- تاييديه اقلام تحويل دادني
- بررسي برنامه مديریت كيفيت
- بررسي امكان صدور مجوز اجراي عمليات
- انجام كنترل كيفي موارد تعیين شده (پايش واندازه گيري فرآيند و محصول)
- بررسي نتايج بدست آمده
- صدور تائيديه اقلام تحويل دادني و رفع عيوب انجام شده
- تعيين تكليف محصول نامنطبق: درخواست رفع عيب / درخواست رفع عيب / صدور تاييديه ارفاقي / در خواست تغيير
- درخواست اقدام اصلاحي
- درخواست اقدام پيشگيرانه
- ثبت دروس آموخته ها